Σήμερα, οι νέοι άνθρωποι και ειδικότερα οι μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο το διαδίκτυο και τις ΤΠΕ καθώς τους προσφέρουν, μεταξύ άλλων, πολλές ευκαιρίες για γνώση, ενημέρωση, ψυχαγωγία και επικοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα στην Ευρώπη τα παιδιά ξεκινούν τη χρήση του διαδικτύου σε ηλικία επτά ετών κατά μέσο όρο ενώ μεταξύ των ετών 9 και 16, ο χρόνος που περνούν στο διαδίκτυο εκτιμάται σε 88 λεπτά ημερησίως (Ansip, 2015). Ειδικά στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, η πλειοψηφία των παιδιών ηλικίας 8-15 ετών χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό υπολογιστή σε ποσοστό 85%. Από αυτούς που χρησιμοποιούν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή το 80% χρησιμοποιεί και το διαδίκτυο. Οι 9 στους 10 το χρησιμοποιούν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ενώ το 47% από αυτούς καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά (βλ. http://www.cyberkid.gov.gr/public/images/10x21statistika.pdf).
Ωστόσο, η χρήση του διαδικτύου συνεπάγεται ενίοτε και κινδύνους (Eurydice, 2009). Τα πιο βασικά παραβατικά φαινόμενα που σχετίζονται με τη χρήση του διαδικτύου είναι, σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, η πορνογραφία ανηλίκων, οι κακόβουλες εισβολές σε δίκτυα (hacking), οι μέθοδοι επιθέσεων, το κακόβουλο λογισμικό, οι επιθέσεις σε δικτυακούς τόπους, η πειρατεία λογισμικού, η διαδικτυακή πειρατεία, οι απάτες. Στα ανωτέρω πρέπει να προστεθεί και ο εκφοβισμός μέσω διαδικτύου (cyberbullying) που ορίζεται ως η οποιαδήποτε επαναλαμβανόμενη πράξη εκφοβισμού, επιθετικότητας, παρενόχλησης, τρομοκρατικής ή αυταρχικής συμπεριφοράς που πραγματοποιείται μέσω της χρήσης ψηφιακών συσκευών (http://www.astynomia.gr/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=135…).
Μεταξύ των κινδύνων που καταγράφονται στο διαδίκτυο, είναι και αυτοί που έχουν σχέση με την κοινοποίηση προσωπικών δεδομένων. Σύμφωνα με το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, προσωπικά δεδομένα είναι όλα εκείνα τα στοιχεία που περιγράφουν ένα παιδί. Αυτά, μεταξύ άλλων, είναι το ονοματεπώνυμο, η διεύθυνση, τα ονόματα των γονέων, το τηλέφωνο, οι φωτογραφίες (βλ. http://www.cyberkid.gov.gr). Από την άλλη, σύμφωνα με τον Νόμο 2472/1997 (άρθρο 2, παράγραφος β), ορισμένα από τα δεδομένα ορίζονται ως «Ευαίσθητα δεδομένα». Μερικά από αυτά αφορούν στη φυλετική ή εθνική προέλευση, στις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, στην υγεία.
«Ασφάλεια στο διαδίκτυο: Επικοινωνώ αλλά δεν αποκαλύπτω?» αφορά στη διδασκαλία της ασφάλειας στο διαδίκτυο για μαθητές του Δημοτικού Σχολείου.Ειδικότερα, εστιάζει σε θέματα επικοινωνίας των μαθητών και κοινοποίησης προσωπικών δεδομένων διαμέσου δωματίων ανοιχτής επικοινωνίας στο διαδίκτυο (chat rooms), ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι επόμενες ενότητες σκοπό έχουν να αναδείξουν την αναγκαιότητα του σχεδιασμού και της ανάπτυξης ενός τέτοιου σεναρίου. Αναφέρονται στο πρόβλημα της ασφάλειας στο διαδίκτυο, στη διδασκαλία του θέματος αυτού ως μέσου πρόληψης καθώς και στην προστιθέμενη αξία της χρήσης των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στη διδασκαλία του θέματος αυτού.
Η πολιτική του Σχολείου για την ασφάλεια στο διαδίκτυο
Η ψηφιακή ασφάλεια αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής ασφάλειας του σχολείου μας σε θέματα συμπεριφοράς στο διαδίκτυο, καταπολέμησης του εκφοβισμού και της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών.
Συγκεκριμένα, λαμβάνονται σοβαρά υπόψη θέματα σχετικά με:
Η πολιτική του σχολείου διαθέτει ενημερωμένα συστήματα ασφάλειας συμπεριλαμβανομένου ενός τείχους προστασίας (firewall), όπως αυτό καθορίζεται από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο. Αρκετοί από τους εκπαιδευτικούς έχουν συμμετάσχει και εξακολουθούν να συμμετέχουν σε επιμορφωτικές δράσεις σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας και κατανοούν τόσο το περιβάλλον μάθησης όσο και διαχείρισης.
Πολιτική: Ομάδα εκπαιδευτικών του σχολείου μας αποτελούμενη από τον εκπαιδευτικό Πληροφορικής το διευθυντή κι έναν εκπαιδευτικό είναι είναι υπεύθυνη για να ελέγχει ότι όλα τα θέματα που περιλαμβάνονται στην πολιτική ψηφιακής ασφάλειας του σχολείου συζητούνται σε όλο το σχολείο και από όλες τις ομάδες
Η πολιτική ψηφιακής ασφάλειας του σχολείου μας καλύπτει τη χρήση ψηφιακού βίντεο και εικόνας, την προστασία δεδομένων, θέματα σχετικά με ακατάλληλες δραστηριότητες και πνευματικά δικαιώματα, χρήση κινητών συσκευών και παράνομων εικόνων.
Πρακτική: Υπάρχει μια σαφής και εύκολα προσβάσιμη διαδικασία διαχείρισης περιστατικών. Αρκετοί από του εκπαιδευτικούς του σχολείου επιμορφώνονται σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.
Προστασία ευαίσθητων δεδομένων
Οι κωδικοί του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι αυστηρά προσωπικοί και δεν διανέμονται μεταξύ μαθητών.
Κατά την χρησιμοποίηση των διαδικτυακών εργαλείων Web 2.0 οι μαθητές πρέπει να κάνουν έξοδο (sign out) μετά το πέρας της εργασίας τους.
Το ασύρματο δίκτυο (Wi-Fi) του σχολείου μας δεν είναι προσβάσιμο για κινητά τηλέφωνα, ενώ στο συγκεκριμένο δίκτυο δεν μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση οι μαθητές.
Πολιτική: Η Πολιτική Ορθής Χρήσης παρέχει ένα αυστηρό πρωτόκολλο για τη χρήση των κινητών τηλεφώνων στο σχολείο βάσει και των οδηγιών του Υπουργείου και περιέχει ξεκάθαρες κατευθυντήριες οδηγίες για την κατοχή, τη χρήση κινητών τηλεφώνων στο σχολείο και τις συνέπειες παραβίασής της.
Συγκεκριμένα:
Δεν επιτρέπεται η κατοχή και χρήση κινητών τηλεφώνων στο σχολείο καθώς και κατά τη διάρκεια σχολικών εκδρομών και εορτών
Σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη για κατοχή και χρήση κινητού τηλεφώνου, ενημερώνεται ο δάσκαλος, στον οποίο ο μαθητής δίνει το τηλέφωνο κατά την προσέλευση στο σχολείο και ενημερώνει σχετικά τον εκπαιδευτικό της τάξης ενώ το παίρνει κατά την αποχώρησή του στο σχόλασμα
Η χρήση των κινητών τηλεφώνων στο σχολείο γίνεται μόνο όταν και εφόσον πραγματοποιείται κάποια δράση κατά την υλοποίηση προγραμμάτων (σχολικών δραστηριοτήτων, Erasmus+, eTwinning)
Σε περίπτωση που μαθητής φέρει τηλέφωνο στο σχολείο, αυτό κρατείται από το δάσκαλο ή το διευθυντή, γίνονται οι απαραίτητες συστάσεις και ο μαθητής παίρνει το τηλέφωνο κατά την αποχώρησή του από το σχολείο
Υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική με συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές από το Υπουργείο παιδείας για τις φωτογραφίες και τις εικόνες. Οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς, οι μαθητές και η ευρύτερη σχολική κοινότητα είναι ενημερωμένοι και η πολιτική του σχολείου τους υπενθυμίζεται τ
Όλη η κοινότητα του σχολείου, μαθητές και εκπαιδευτικοί είναι ενήμεροι σχετικά με τις φωτογραφίες και τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενώ κανένας εκπαιδευτικός δεν διατηρεί στα προφίλ του επαφές με τους εν ενεργεία μαθητές του σχολείου μας.
Συγκεκριμένα:
Ο εκπαιδευτικός που υλοποιεί προγράμματα (σχολικών δραστηριοτήτων, Erasmus+, eTwinning) είναι υποχρεωμένος να διανείμει στους μαθητές το σχετικό από το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο έντυπο γονικής συγκατάθεσης για τη λήψη και δημοσίευση φωτογραφιών και βίντεο
Σε περίπτωση που οι γονείς δε συναινούν στη λήψη και δημοσίευση φωτογραφιών και βίντεο των παιδιών τους, ο εκπαιδευτικός είναι υποχρεωμένος να το λάβει υπόψη του κατά την υλοποίηση των σχετικών προγραμμάτων
Κανένας εκπαιδευτικός του σχολείου δεν επιτρέπεται να διατηρεί στα προφίλ του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επαφές με τους εν ενεργεία μαθητές του σχολείου μας
Συστήνεται στους εκπαιδευτικούς να μην εμπλέκονται σε συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε θέματα που αφορούν στη λειτουργία του σχολείου και διασύρουν τη φήμη του σχολείου
Οι μαθητές χρησιμοποιούν φωτογραφίες και βίντεο ή μουσική από το διαδίκτυο μόνο σε περίπτωση που αυτές δεν υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα
Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα στα οποία έχουν λογαριασμό στο χώρο του σχολείου
Οι μαθητές δεν επιτρέπεται να αναπαράγουν υλικό που έχει δημιουργηθεί στο σχολείο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που διατηρούν λογαριασμό
Σε περίπτωση που κάποιος μαθητής υποστεί διαδικτυακή απειλή ή προσβολή καλείται να ενημερώσει τον εκπαιδευτικό της τάξης ή τους υπευθύνους της ομάδας Πολιτικής ασφάλειας του σχολείου
Ενσωμάτωση της ψηφιακής ασφάλειας στο σχολικό πρόγραμμα
Υποδομή: Η ψηφιακή υποδομή είναι επαρκώς ασφαλής γιατί υπαγόμαστε στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο και η πρόσβαση στο Διαδίκτυο φιλτράρεται, αυτό όμως δεν περιορίζει την ικανότητα των μαθητών να εξερευνούν τις πολλές δυνατότητες του διαδικτύου.
Πολιτική: Η πολιτική του σχολείου αναφέρεται συγκεκριμένα στην ενσωμάτωση της ψηφιακής ασφάλειας σε όλο το σχολικό πρόγραμμα, ώστε όλοι οι εκπαιδευτικοί να έχουν επίγνωση της κοινής ευθύνης τους.
Πρακτική: Η ψηφιακή ασφάλεια διδάσκεται στο σχολείο μας κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Πληροφορικής, κατά τη διάρκεια υλοποίησης προγραμμάτων (σχολικών δραστηριοτήτων, Erasmus+, eTwinning) καθώς και αφορμής δοθείσης με την εξέταση κάποιας σχετικής ενότητας από τα σχολικά εγχειρίδια. Αρκετοί από τους εκπαιδευτικούς του σχολείου μας λαμβάνουν τακτική επιμόρφωση στην ψηφιακή ασφάλεια, ενώ οι μαθητές μας λαμβάνουν ειδική καθοδήγηση με την εξέταση κάποιου σχετικού θέματος. Θα πρέπει, όμως να αναφερθεί ότι το σχολείο μας δεν παρέχει υποστήριξη στους μαθητές μας για την ψηφιακή ασφάλεια και σε χρόνο εκτός σχολικού ωραρίου.
Συγκεκριμένα:
Ο εκπαιδευτικός της Πληροφορικής διδάσκει θέματα ψηφιακής ασφάλειας κατά τη διάρκεια του μαθήματός του
Οι εκπαιδευτικοί των τμημάτων είναι υποχρεωμένοι να διδάσκουν θέματα ψηφιακής ασφάλειας στους μαθητές τους κατά τη διάρκεια υλοποίησης προγραμμάτων (σχολικών δραστηριοτήτων, Erasmus+, eTwinning) καθώς και αφορμής δοθείσης με την εξέταση κάποιας σχετικής ενότητας από τα σχολικά εγχειρίδια
Μαθητές και εκπαιδευτικοί είναι ενήμεροι για την πολιτική χρήσης εικόνων, μουσικής και βίντεο από το διαδίκτυο ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να χρησιμοποιείται υλικό που δεν υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα (όταν αυτό είναι εφικτό γίνεται χρήση μουσικής και εικόνων που είναι παραγωγή εκπαιδευτικών ή και των μαθητών του σχολείου μας)
Μαθήματα εκπαίδευσης για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο
Πολιτική: Όλο το εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου μας είναι ενήμερο και κατανοεί την Πολιτική Ορθής Χρήσης για την ασφάλεια στο διαδίκτυο, ενώ ενημερώνεται τακτικά για θέματα ψηφιακής ασφάλειας.
Πρακτική: Μέρος του εκπαιδευτικού προσωπικού του σχολείου έχει λάβει επιμόρφωση για την ψηφιακή ασφάλεια τους τελευταίους 12 μήνες.
Η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών είναι σχετική και αντιμετωπίζει τρέχοντα θέματα και τάσεις για την ψηφιακή ασφάλεια, ενώ η εκπαίδευση στην ψηφιακή ασφάλεια παρέχεται από αναγνωρισμένο φορέα στον τομέα της Ασφάλειας στο Διαδίκτυο. (EUN Academy, safer internet).
Πληροφορίες για τους γονείς
Πολιτική: Υλικό σχετικό με την ψηφιακή ασφάλεια είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του σχολείου ενώ καλούνται οι γονείς να αναλάβουν ενεργό ρόλο για την ψηφιακή ασφάλεια του σχολείου και να ενισχύουν βασικά της μηνύματα μέσω και των συστάσεων προς τα παιδιά τους
Πρακτική: Οι γονείς ενημερώνονται σε θέματα ψηφιακής ασφάλειας με την αποστολή της έγγραφης δήλωσης γονικής συγκατάθεσης σχετικά με τη δημοσίευση φωτογραφιών ή βίντεο στην ιστοσελίδα του σχολείου, ενώ οι μαθητές μας εμπλέκονται στη διανομή μηνυμάτων για την ψηφιακή ασφάλεια προς τους γονείς.
https://www.youtube.com/watch?v=y41bXahQVLk&feature=youtu.be
parousiash_gia_mikra_paidia_dhmotikou (1)
Φύλλο εργασίας για την ασφάλεια στο Διαδίκτυο
